Volgens gemeente Rotterdam, provincie Zuid-Holland, Havenbedrijf Rotterdam en Deltalinqs biedt het rapport Wennink een unieke kans om de benodigde economische groei van ons land veilig te stellen én de positie van de Rotterdamse haven te versterken (en de Rotterdamse regio).

Het investeringsklimaat in Nederland staat onder druk. Om het toekomstige verdienvermogen van ons land veilig te stellen, vroeg het demissionaire kabinet Schoof begin september aan Peter Wennink (voormalig CEO van ASML) om een onafhankelijk advies.

Volgens gemeente, provincie, Havenbedrijf Rotterdam en Deltalinqs klopt de analyse van Wennink als een bus en ligt er een uitgelezen mogelijkheid om gezamenlijk kansen voor de toekomst van Nederland te verzilveren. “De aanbevelingen van Wennink geven ons de bouwstenen om Nederland toekomstbestendig te houden en de Rotterdamse mainport uit te bouwen tot dé Europese hub voor kritieke en circulaire grondstoffen, energie en klimaatoplossingen, met een sterke (chemische) industrie”, aldus gedeputeerde van de provincie Zuid-Holland Arne Weverling.

“Met de voorgestelde maatregelen kunnen nieuwe investeringen weer loskomen en kunnen bestuurlijke processen daadwerkelijk worden versneld. Dat gaat voor onze Rotterdamse haven enorm helpen en we moeten wat mij betreft nu vooral aan de slag”, aldus havenwethouder Robert Simons.

Energiekosten omlaag, netcongestie en stikstof oplossen
Wennink wijst terecht op de noodzakelijke randvoorwaarden om voor miljarden aan investeringen weer los te trekken. Zo moet de energie-intensieve industrie in de haven op de internationale markt concurreren en die kampt nu met veel hogere energiekosten dan in omringende landen. Dit moet dringend worden aangepakt volgens Wennink. Ook netcongestie, de stikstofproblematiek (die voor miljarden aan investeringen in onzekerheid houdt) en de lange bestuurlijke procedures vragen urgente actie, aldus de oud-ASML baas.

Victor van der Chijs, voorzitter Deltalinqs: “Op regionale schaal werken wij al met partners aan een regionale maatwerkaanpak op clusterniveau (Recharge Rotterdam) waar dit rapport op kan voortbouwen. Ook zijn we in lijn met de aanbevelingen al gebiedsgericht aan de slag om de stikstofproblematiek te ondervangen. Wij staan dus helemaal klaar en we hopen dat het nieuwe kabinet snel met ons aan de slag gaat om de aanbevelingen van Wennink realiteit te maken.”

Specifieke kansen voor Rotterdam benutten
Wennink noemt in zijn rapport vier domeinen waarin Nederland sterker moet worden (Digitalisering en AI; Gezondheid en biotechnologie; Veiligheid en weerbaarheid en Energie- en klimaattechnologie). Op meerdere van deze terreinen heeft juist Rotterdam uitstekende kansen. Zo wijst Wennink terecht op het belang van ruimte voor de haven. Zeewaarts zijn er kansen voor het creëren van extra ruimte voor onder meer de inpassing van hernieuwbare energie en waterstofproductie. Dit kan goed geïntegreerd worden in het bestaande energiesysteem van de haven. Rijk en regio hebben met elkaar afgesproken een startbeslissing te nemen voor een verkenning naar ruimtegebrek en een impuls voor de leefomgeving van de Rotterdamse haven.

In het rapport van Wennink staat ook de ontwikkeling van een AI-Gigafabriek in Europoort Rotterdam om de digitale soevereiniteit en economische weerbaarheid van Nederland en de Europese Unie te versterken. Havenbedrijf Rotterdam maakt capaciteit vrij voor onderzoek naar het effect van deze fabriek op het huidige en het toekomstige energiesysteem in de haven. Naast deze projecten noemt Wennink de realisatie van kleinschalige, lokale opwek op basis van modulaire kernreactoren (SMR’s) in industriële clusters. Ook dit kan bijdragen aan energiezekerheid en minder netcongestie. Daarnaast noemt Wennink het belang van de aanleg van strategische voorraden van kritieke grondstoffen, waarvoor de haven van Rotterdam gekwalificeerde opslagfaciliteiten heeft en waarvoor de benodigde expertise aanwezig is.

Investeringen in infra en marktbescherming nodig
Voor enkele punten is wel nog extra aandacht nodig van een nieuw kabinet. Veel van de vergezichten die het rapport Wennink schetst zijn bijvoorbeeld alleen te realiseren met een goede infrastructuur. Het huidige budget (zowel voor onderhoud als vernieuwing van onze vaar-, spoor- en snelwegen) is hiervoor echter bij lange na niet toereikend. Daarnaast moeten we met spoed werken aan een betere (tijdelijke) Europese marktbescherming voor de chemie (net als bij staal) nu die overspoeld wordt door producten uit het Verre –Oosten, waardoor we de basis voor een circulaire economie en innovatieve chemie dreigen te verliezen.